Starter Bataryaları
Akümülatör, Akü, Akımtoplar, Batarya ya da Biriktireç, elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depo eden, istenildiğinde bunu elektrik enerjisi olarak veren cihaz, araçlarda bulunan elektrik enerjisi kaynağı.
Çalışma prensipleri aynı olmakla beraber, günümüzde ise akümülatörler sadece araçlarda marş amaçlı olarak değil; elektrik enerjisinin depolanması ve gerektiğinde geri alınması/kullanılması amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Özellikle sabit/durağan yerlerde kullanılmak üzere üretilen akümülatörlerin iç yapısı, starter/marş amaçlı olanlara göre büyük farklılık ihtiva eder. Kesintisiz ve/veya yedek enerji ihtiyaçları için bilinen en eski, kolay ve ekonomik yöntemdir. Sabit tesis akümülatörleri de kendi aralarında alt gruplara ayırmak mümkündür. Ayrıca likit bazda asit ihtiva edenler olduğu gibi, yeni jenerasyon vrla/agm ve jel teknolojisi ürünlerde asit sıvı bazda değildir. Bu sayede bakıma gereksinim duyulmadan kullanım ile cihaz içi vb. kapalı yerlerde kullanma imkânı gibi avantajları mevcuttur.
Otomotiv aküsü
Benzinli ve Dizel araçlar için akü
Otomotiv aküsü motorlu araca elektrik akımı sağlayan yeniden doldurulabilir bir aküdür. Esas amacı motoru çalıştıran marş motorunu beslemektir. Motor çalışır çalışmaz, arabanın elektrik sistemleri için gerekli güç talepleri artarken ya da azalırken hâlâ şarj eden alternatör ile birlikte akü tarafından sağlanır.
Tipik olarak, marş yapma akü kapasitesinin % 3’ünden daha azını kullanır. Bu nedenle, oto aküleri kısa bir zaman süresinde maksimum akım verecek şekilde tasarlanırlar. Bu nedenle bazen “SLI aküler” olarak anılırlar. Starting=marş yapma, Lighting=Aydınlatma ve Ignition=Ateşleme anlamındadır. SLI aküler derin deşarj için tasarlanmamıştır ve tam deşarj akünün ömrünü azaltabilir.
Motoru marş yaptırmanın yanı sıra SLI akünün görevi, aracın elektriksel şartları şarj sisteminden gelen arzı aştığında gerekli ek gücü sağlamaktır. Ayrıca muhtemel gerilim kıvılcımlarını yok eden bir dengeleyicidir.
Motor çalışırken gücün çoğunluğu, 13,5 ile 14,5 V arasında çıkışı sürdüren voltaj regülatörüne sahip bir alternatör tarafından sağlanır.
Akünün görevi; marş motorunu, ateşleme sistemini, doğru akımla çalışan tüm devreleri, ışık ve alıcıları beslemektir.
Tasarımı
Oto aküsü altı hücresiyle ıslak hücre aküsünün bir örneğidir. Kurşun depolamalı akünün her bir hücresi, gözenekli kurşunla doldurulmuş (katot plakalar) kurşun alaşım ızgara ya da kurşun dioksit (anot) ile kaplanarak yapılan alternatif plakalardan oluşur. Her hücre elektrolit olan sülfürik asit çözeltisi ile doldurulur.
Hücreler, bir hücrenin pozitif plakalarından bitişikteki hücrenin negatif plakalarına kısa ağır şeritlerle birleştirilir. Korozyona dayanması için kurşunla kaplı ağır terminal çifti akünün yukarısına yataklanır. Modern birimlerin plastik kasaları ve hücrenin plakalarını temastan ve kısa devreden koruyan örme tabakaları vardır. Benzinli motorlarda kullanılan 12 voltluk akü, birbirine seri olarak bağlanmış altı adet elemandan meydana gelmiştir. Genellikle her eleman, içerisinde yine birbirine seri bağlı 4 pozitif, 5 negatif yüklü plakadan oluşur. Bu plakalar, kurşun-antimuan alaşımı petek üzerine, aktif maddelerin sıvanarak fırınlanması sonucu oluşur. Pozitif plakalar aktif madde olarak, kurşundioksit içerir. Negatif plakalar aktif madde olarak, saf kurşun içerir. Bu tür plakalar arasına, kısa devreyi önlemek için plakaları yalıtan ayırıcılar yerleştirilir. Ayırıcılar, plakalar arasındaki kimyasal tepkimeyi engellemeyecek şekilde çok küçük gözenekleri bulunan plastiklerden yapılır. Akünün içinde sülfürik asit – saf su karışımı olan elektrolit konulur. Karışımda %39 asit, %61 su vardır. Elemanlar arası seri köprülerle bağlanmıştır.